Αλλεργική Ρινίτιδα….Εποχιακή Νόσος
ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
Είναι αρκετά σύνηθες αυτή την εποχή είτε οι μικροί μας φίλοι είτε ενήλικες να υποφέρουμε από βουλωμένη μύτη και ρινική καταρροή. Αν συμβαίνει αυτό, μπορεί να υποφέρετε από ρινίτιδα, μια φλεγμονή των βλεννογόνων της μύτης. Αν είναι κρύωμα τα συμπτώματα υποχωρούν σε λίγες μέρες.
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από μια σειρά συμπτωμάτων που επηρεάζουν τη μύτη και κατά συνέπεια την ρινική / από την μύτη αναπνοή, ενώ συχνά εμφανίζεται μαζί με την αλλεργική επιπεφυκίτιδα και το άσθμα. Προκαλείται από αλλεργική φλεγμονή, δηλαδή από υπερβολική αντίδραση του οργανισμού, στα αεροαλλεργιογόνα Τα αλλεργιογόνα είναι κοινές, συνήθως αβλαβείς ουσίες που σε ορισμένους ανθρώπους μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση.
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι, πραγματικά, η πιο συχνή αλλεργική πάθηση και έχει γίνει πολύ πιο συνηθισμένη τα τελευταία χρόνια. Η ρινίτιδα είναι η πιο συνηθισμένη αλλεργική πάθηση στην Ελλάδα και επηρεάζει πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους.
Ένα από τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα είναι τα μάτια που έχουν κνησμό και δακρύζουν ασταμάτητα, μία πάθηση γνωστή ως αλλεργική επιπεφυκίτιδα, και στο ένα τρίτο περίπου των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα το κυριότερο σύμπτωμα είναι τα κόκκινα μάτια με κνησμό και δακρύρροια. Πολλές φορές συνυπάρχει με άλλες αλλεργικές παθήσεις, όπως το άσθμα
Ανάλογα με την χρονική διάρκεια των υπεύθυνων αεροαλλεργιογόνων στο περιβάλλον, η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είναι ολοετής (αν τα αεροαλλεργιογόνα υπάρχουν πάντα, όπως συμβαίνει με τα ακάρεα της σκόνης ή με τα επιθήλια ζώων) ή εποχική .
Όπως και οι άλλες μορφές ατοπίας, συνδέεται και αυτή με την κληρονομικότητα. Τα παιδιά ενός γονέα με αλλεργική ρινίτιδα έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν αλλεργική ρινίτιδα.
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι πιο συχνή – και πιο σοβαρή – στους εφήβους, κάτι που δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα διότι τα συμπτώματα επιδεινώνονται τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο – την εποχή δηλαδή που οι μαθητές υποβάλλονται σε κρίσιμες εξετάσεις.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Όταν η αλλεργική ρινίτιδα προκαλείται από κοινά αλλεργιογόνα της υπαίθρου όπως η γύρη από τα δέντρα, το γρασίδι και τα αγριόχορτα που αιωρείται στον αέρα, ονομάζεται εποχική αλλεργική ρινίτιδα («πυρετός εκ χόρτου»).
Η αλλεργική ρινίτιδα δεν αποκλείεται να προκληθεί επίσης από κοινά αλλεργιογόνα που απαντώνται σε κλειστούς χώρους όπως τα επιθήλια των οικιακών ζώων, ενδοοικιακοί μήκυτες ή τα περιττώματα από κατσαρίδες ή τα ακάρεα. Αυτή ονομάζεται ολοετής η επίμονη αλλεργική ρινίτιδα.
Συμπτώματα
– Φτέρνισμα
– Ρινική συμφόρηση
– Ρινική καταρροή
– Φαγούρα στη μύτη, τον ουρανίσκο, το λαιμό, τα μάτια και τα αυτιά.
– Παραρρινοκολπίτιδα κ.α
- Φτερνίσματα: Εμφανίζονται το ένα μετά το άλλο στη σειρά, συχνά το πρωί ή / και με την έκθεση σε χώρους με υψηλή συγκέντρωση στο υπεύθυνο για τον κάθε ασθενή αεροαλλεργιογόνο (κήποι ή πάρκα για τις γύρες, αποθήκες, γυμναστήρια για μύκητες και ακάρεα).
- Ρινική καταρροή: Πρόκειται για έκκριση διάφανης βλέννας («σαν νερό»), συνήθως σε αρκετή ποσότητα. Συχνά ακολουθεί τους πταρμούς, αλλά εμφανίζεται και μόνη της.
- Ρινική συμφόρηση: Είναι η «μπουκωμένη μύτη». Επηρεάζει συχνά την όσφρηση, μειώνοντάς την, αλλοιώνοντας κατά συνέπεια και την γεύση καθώς αυτές οι δύο αισθήσεις είναι στενά συνδεδεμένες. Επηρεάζει σε κάποιους ασθενείς και την ακοή, προκαλώντας την αίσθηση ότι έχουν βουλωμένα αυτιά. Αυτό συμβαίνει διότι ένα τμήμα του αυτιού επικοινωνεί με την μύτη, οπότε αν είναι βουλωμένη η επικοινωνία αυτή μπορεί να σημαντικά περιορισμένη, με αποτέλεσμα την παραπάνω αίσθηση).
- Κνησμός / φαγούρα στην μύτη, στο φάρυγγα, στα αυτιά: Ειδικά στη μύτη, η τριβή που ο κνησμός προκαλεί είναι συχνά τόσο έντονη που δημιουργείται μια μικρή οριζόντια (εγκάρσια) πτυχή στο κάτω μέρος της μύτης.
Άλλα συμπτώματα που συχνά αποτελούν αποτέλεσμα των παραπάνω ή οφείλονται σε νόσους που συνδέονται με την αλλεργική ρινίτιδα είναι:
- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα
- Οπισθορινική καταρροή: Είναι η αίσθηση ότι κάτι τρέχει από την μύτη πίσω προς τον φάρυγγα και προκαλείται από την ποσότητα βλέννας που καταλήγει στον φάρυγγα αντί να τρέξει από τα ρουθούνια.
- Βήχας: Προκαλείται είτε από την οπισθορινική καταρροή είτε από την συνύπαρξη άσθματος.
- Ροχαλητό / αναπνοή από το στόμα: Εμφανίζονται σαν αποτέλεσμα της ρινικής συμφόρησης.
- Ρινορραγία: Αυτή η απώλεια μικρής συνήθως ποσότητας αίματος από την μύτη προκαλείται από το έντονο φύσημα της μύτης που συχνά κάνουν οι ασθενείς στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν την ρινική συμφόρηση ή/και καταρροή.
- Μαύροι κύκλοι και οίδημα κάτω από τα μάτια: Η φλεβική κυκλοφορία των ματιών συνδέεται με αυτή της μύτης. Έτσι λοιπόν όταν υπάρχει φλεγμονή στη μύτη, επηρεάζεται η κυκλοφορία της και αυτό έχει αντίκτυπο και στα μάτια με αποτέλεσμα τα παραπάνω. Συχνά επίσης υπάρχει μια πολύ χαρακτηριστική ρυτίδα στο κάτω βλέφαρο (πτυχή Dennie-Morgan), ειδικά στην παιδιατρική αλλεργική ρινίτιδα.
- Κόπωση, ευερεθιστότητα, κεφαλαλγία / πονοκέφαλος:
Η αλλεργική ρινίτιδα επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής των ασθενών, δυσκολεύοντας την καθημερινότητά τους. Έχει επίσης σημαντική επίπτωση στην ποιότητα ύπνου που είναι πολύ κακή, με αποτέλεσμα μειωμένη επίδοση στις καθημερινές λειτουργίες και στην εργασία των ασθενών.
Η αλλεργική ρινίτιδα συχνά συνδέεται και με άλλες ασθένειες πέρα από τις άλλες αλλεργικές νόσους όπως οι συχνές ωτίτιδες, η ιγμορίτιδα, οι ρινικοί πολύποδες.
O πιο σημαντικός ρόλος της μύτης σας είναι να φιλτράρει τον αέρα και να προστατεύει τους πνεύμονές σας. Η φαγούρα και το φτέρνισμα οφείλονται στην επίδραση της ισταμίνης που απελευθερώνεται στους ιστούς της μύτης σας κατά τη διάρκεια μιας αλλεργικής αντίδρασης στη γύρη. O ερεθισμός μιας πολύ μικρής μόνο περιοχής της μύτης μπορεί να προκαλέσει άμεσο και έντονο φτέρνισμα, συνήθως υπό τη μορφή κρίσεων πέντε έως είκοσι φτερνισμάτων κάθε φορά. Φαγούρα μπορεί να προκληθεί και στο στόμα σας, διότι η γύρη περνά από τη μύτη στο πίσω μέρος του λαιμού.
Oρισμένα άτομα αισθάνονται φαγούρα και στα αυτιά τους, όχι λόγω κάποιων κόκκων γύρης που φθάνουν εκεί, αλλά ως αποτέλεσμα της ενεργοποίησης ενός κοινού νεύρου που συνδέει το πίσω μέρος του λαιμού με το αυτί.
Oι παραρρίνιοι κόλποι – κοιλότητες γεμάτες αέρα στα οστά του κρανίου – καταλήγουν στη ρινική κοιλότητα. Όταν ο ιστός στη μύτη σας διογκώνεται, αποφράσσει τα ανοίγματα και τότε τα βακτηρίδια που παγιδεύονται στους παραρρίνιους κόλπους μπορεί να πολλαπλασιαστούν, προκαλώντας μία λοίμωξη που ονομάζεται παραρρινοκολπίτιδα. Η οξεία παραρρινοκολπίτιδα είναι πολύ οδυνηρή και προκαλεί πυρετό και αίσθημα δυσφορίας.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται με βάση το ιστορικό του ασθενή και την αντικειμενική εξέταση. Ο ειδικός αλλεργιολόγος θα εκτελέσει τις δερματικές δοκιμασίες νυγμού (skin prick tests) που δίνουν αποτέλεσμα σε 15-20 λεπτά και αιματολογικές εξετάσεις για την μέτρηση ολικής ανοσοσφαιρίνης E και ειδικών ανοσοσφαιρινών Ε για συγκεκριμένα αλλεργιογόνα.
Ο έλεγχος είναι πολύ σημαντικός, καθώς ο εντοπισμός του υπευθύνου αλλεργιογόνου επιτρέπει να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες αποφυγής αλλά και να οριστεί η διάρκεια της θεραπείας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Τα αντισταμινικά που χορηγούνται από το στόμα ή από τη μύτη εμποδίζουν την ισταμίνη, έναν από τους σημαντικότερους μεσολαβητές για την αλλεργική αντίδραση. Η απελευθέρωση της ισταμίνης οδηγεί σε πολλά αλλεργικά συμπτώματα, όπως η φαγούρα στα μάτια και στη μύτη, η ρινική καταρροή και το φτέρνισμα. Η αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας, όπως και των λοιπών αλλεργιών, βασίζεται στην αποφυγή των αλλεργιογόνων. Για παράδειγμα, αν είστε αλλεργικοί στα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, θα φροντίσετε να απομακρύνετε αυτά τα αλλεργιογόνα από το σπίτι σας το συντομότερο δυνατόν. Δεδομένου ότι τα σύννεφα των κόκκων γύρης μεταφέρονται από τον αέρα στις αστικές περιοχές, τα επίπεδα μπορεί να είναι υψηλά ακόμα και στο κέντρο των μεγάλων πόλεων, είναι δύσκολο δε να αποφύγετε τους κόκκους της γύρης.
Καταρχήν δίνονται οδηγίες αποφυγής του υπεύθυνου αλλεργιογόνου, αν αυτό είναι εφικτό. Όσον αφορά στην συμπτωματική θεραπεία, οι οδηγίες εξαρτώνται από την διάρκεια των συμπτωμάτων, ενώ τα φάρμακα επιλέγονται με βάση την βαρύτητα της κλινικής εικόνας. Τα βασικά είναι:
- Αντισταμινικά: Πρόκειται για φάρμακα από το στόμα ή ενδορινικά. Είναι τα πιο ευρεώς χρησιμοποιούμενα φάρμακα και αντιμετωπίζουν την ρινική καταρροή το φτέρνισμα και τον κνησμό..
- Ενδορινικά στεροειδή: Πρόκειται για ρινικά σπρέι που χρησιμοποιούνται για να ελεχθεί η φλεγμονή. Πρακτικά είναι το φάρμακο επιλογής για την ρινική συμφόρηση, ενώ έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα και στα υπόλοιπα συμπτώματα..
- Αποσυμφορητικά: Πρόκειται για φάρμακα που ανακουφίζουν άμεσα, ανακουφίζοντας από τη ρινική συμφόρηση. Αυτό επιτυγχάνεται δρώντας κατευθείαν στα αγγεία της μύτης τα οποία συστέλλουν. Τα πιο διαδεδομένα αποσυμφορητικά είναι η οξυμεταζολίνη και η ξυλομεταζολίνη σε μορφή σταγόνων για τη μύτη ή σπρέι. Ενεργούν γρήγορα και συμβάλλουν αποφασιστικά στην αποσυμφόρηση της μύτης.
Ακριβώς όμως επειδή δρουν στα αγγεία η πολυήμερη χρήση προκαλεί απώλεια της δράσης με αποτέλεσμα την αύξηση της απαιτούμενης δόσης για να έχουν αποτέλεσμα. Έτσι προκαλούν τελικά εξάρτηση του ασθενή αλλά και «φαρμακευτική ρινίτιδα» που επιβαρύνει την ήδη υπάρχουσα αλλεργική ρινίτιδα..
- Αντι-λευκοτριενικά: Είναι ένα σχετικά νέο είδος φαρμάκου που χρησιμοποιείται κυρίως για τον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος αλλά και της αλλεργικής ρινίτιδας
Τα αντιλευκοτριενικά φάρμακα εμποδίζουν τη δράση των λευκοτριενίων, ενός μεσολαβητή αλλεργικών συμπτωμάτων και φλεγμονών. Εμποδίζουν την οξεία αντίδραση σε αλλεργικούς παράγοντες (κνησμός και φτέρνισμα) και ταυτόχρονα την καθυστερημένη αντίδραση σε αλλεργικούς παράγοντες (συμφόρηση).
Επίσης μπορεί να γίνει και ανοσοθεραπεία έναντι των αλλεργιογόνων που είναι γνωστή καί ως «ενέσεις για την αλλεργία» ή απευαισθητοοίηση, σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν.
Η θεραπεία αυτή περιλαμβάνει ενέσεις χορηγούμενες κατά τακτά χρονικά διαστήματα – κατόπιν απόφασης του αλλεργιολόγου σας – για μια περίοδο τριών έως πέντε ετών. Με τη θεραπεία αυτή, το ανοσοποιητικό σας σύστημα αποκτά όλο και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα και μειώνει την ανάγκη για μελλοντική φαρμακευτική αγωγή.
Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισής
Πολλοί δεν το γνωρίζουν,αλλά η βιταμίνη C είναι αντιισταμινική και βοηθάει πολύ να μειωθούν τα συμπτώματα από τις αλλεργίες.
Πηγές
- Άρθρο τουΚωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr
Άρθρο του Γεωργίου – Ζαχαρία Ζαντόπουλου
Παιδίατρος – Διδάκτωρ Παν.Αθηνών
Αφήστε το μήνυμα σας →
